Trầm Chu

Dạo:
Hững hờ lá bỏ trời không,
Con thuyền lạc bến theo dòng chìm sâu.

Âm Hán Việt:
Trầm Chu
Dạ trường, khấp nguyệt biệt hàn lâm,
Tịch mịch, cô chu bạc phế tân.
Vân tán, tinh hy, sương mạc mạc,
Thụ miên, hỏa diệt, thảo sâm sâm.
Hoàng hoa, túy trúc tàng thiên quá,
Đại địa, cao sơn ỷ nhất trần.
Lãnh lãnh phong xuy, chi ảnh động,
Khinh khinh diệp lạc sử chu trầm.
Trần Văn Lương
Dịch nghĩa:
Thuyền Chìm
Đêm dài, trăng khóc từ biệt cánh rừng lạnh,
Lặng lẽ chiếc thuyền lẻ loi đậu tại bến hoang.
Mây tan, sao thưa, sương mù mịt,
Cây ngủ, đèn tắt, cỏ rậm rạp.
Hoa vàng, trúc tía (1) chứa đựng cả ngàn lỗi. (2)
Đất rộng, núi cao dựa vào một hạt bụi. (3)
Gió lạnh thổi, bóng cành cây rung động,
Một chiếc lá nhè nhẹ rơi (xuống thuyền) làm chiếc thuyền chìm.
Ghi chú:
(1) Daisetz Teitaro Suzuki, Thiền Luận, quyển Trung, bản dịch của Tuệ Sỹ, trang 118
Một giảng sư Hoa Nghiêm tên là Chí đến tìm Huệ Hải (Đại Châu Huệ Hải là pháp từ của Mã Tổ Đạo Nhất) và hỏi:
- Tại sao Thầy không nhận rằng: Trúc biếc xanh xanh đều là Pháp thân, hoa vàng rậm rạp chính là Bát nhã ? (*)
Sư nói:
- Pháp thân vô tượng, nhưng ứng trúc biếc mà thành hình. Bát nhã vô tri, đối hoa vàng mà hiển tướng. (**) 
(*) Thanh thanh túy trúc tổng thị Pháp thân,
Uất uất hoàng hoa vô phi Bát nhã.
青青翠竹總是法身； 鬱鬱黃華無非般若。.
(**) Pháp thân vô tượng ứng túy trúc dĩ thành hình,
Bát nhã vô tri đối hoàng hoa nhi hiển tướng.
法身無象, 應翠竹以成形。般若無知 , 對黃華而顯相.
 
(2) Ngũ Đăng Hội Nguyên, quyển 15
Có người hỏi Vân Môn Văn Yển Thiền Sư:
- Không khởi một niệm, có lỗi gì không ?
Sư đáp:
- Lỗi bằng núi Tu Di
(Nguyên văn:
Vấn:
- Bất khởi nhất niệm, hoàn hữu quá dã vô ?
Sư viết:
-Tu Di sơn.
問：
- 不起一念，還有過也無？
師曰：
- 須彌山.)
 
(3) Bích Nham Lục, tắc 19 : Câu Chi Nhất Chỉ.
Lời Thùy (thị chúng hay bình xướng) của Viên Ngộ :
"Một hạt bụi dấy lên là cả đại địa gồm thâu. Một đoá hoa nở là cả thế giới trỗi dậy. Nhưng khi bụi chưa dấy, hoa chưa nở thì dán mắt vào đâu ? Vì thế cho nên nói: như chém cuộn tơ, chém một sợi là chém cả cuộn; như nhuộm cuộn tơ, nhuộm một sợi là nhuộm cả cuộn. Vậy giờ chỉ nên cắt đứt hết mọi dây mơ rễ má, mang đồ đạc quý giá của nhà mình ra, thấp cao đều ứng với nhau, trước sau chẳng khác, mỗi mỗi đều hiện thành."
Nguyên văn:
"Nhất trần cử, đại địa thâu, nhất hoa khai, thế giới khởi. Chỉ như trần vị cử, hoa vị khai thời, như hà trước nhãn ? Sở dĩ đạo: như trảm nhất khể ti, nhất trảm nhất thiết trảm; như nhiễm nhất khể ti, nhất nhiễm nhất thiết nhiễm. Chỉ như kim tiên tương cát đằng tiệt đoạn, vận xuất tự kỷ gia trân, cao đê phổ ứng, tiền hậu vô sai, các các hiện thành."
一塵舉，大地收，一花開，世界起 . 只如塵未舉 , 花未開時，如何著眼？所以道：如斬一綟絲，一斬一切斬；如染一綟絲，一染一切染。只如今便將葛藤截斷，運出自己家珍，高低普應，前後無差，各各現成.
Phỏng dịch thơ:
 

Thuyền Chìm

Trăng ướt át giã từ rừng cây héo,
Thuyền lẻ loi, lạc nẻo đậu bờ hoang,
Mây úa tàn, sao thưa thớt, sương loang,
Đèn khuya tắt, cỏ tràn, cây hấp hối.
Rặng trúc biếc, hoa vàng che giấu tội,
Cõi gian trần, trong hạt bụi làm thinh,
Gió lay cây, chiếc lá khẽ gieo mình,
Thuyền theo lá, lặng chìm trong đáy nước.
Cali, 4/2007
Lời bàn ngang của Phi Dã Thiền Sư :
Kinh dạy: "Nhất niệm khởi, thiện ác phân." Tam tô? Tăng Xán bảo: "Hào ly hữu sai, thiên địa huyền cách." Lão túc Vân Môn lại nói: "Không khởi một niệm lỗi lớn bằng núi Tu Di."
Hỡi ơi, làm sao để khỏi vừa khởi niệm và vừa không khởi niệm?
Hừ! Mà khỏi để làm cái gì cơ chứ?