Dạ Tĩnh

Dạo:
Đêm dài, vọng tưởng lung linh,
Một tay khẽ vỗ, rung rinh đất trời.

Âm Hán Việt:

Dạ Tĩnh
Vân khấp, đăng tàn, nguyệt cửu miên,
Du tăng bế mục tọa lam tiền .
Quả cùng tức tức chiêu cô ảnh,
Cam vũ phiêu phiêu lạc phế điền.
Diệu pháp, Duy Ma hoàn tịch mặc,
Cao sàng, Đặng Ẩn vĩnh an nhiên.
Tăng bào độc tụ khinh khinh động,
Chích thủ minh thanh chấn đại thiên.
Trần Văn Lương

Dịch nghĩa:
Tĩnh Lặng Của Đêm
Mây khóc, đèn tàn, trăng đã ngủ từ lâu,
Ông tăng vân du (đang) nhắm mắt ngồi trước chùa.
Con dế góa ti tỉ gọi bóng lẻ,
Mưa ngọt nhẹ nhàng rơi xuống ruộng hoang.
Pháp huyền diệu, Duy Ma Cật vẫn im lìm lặng lẽ, (1)
Giường cao, Đặng Ẩn Phong luôn an nhiên tự tại.(2)
Ống tay áo đơn độc của chiếc tăng bào nhẹ lay,
Tiếng kêu của bàn tay đơn lẻ làm rung động đất trời. (3)
Ghi chú:
(1) Bích Nham Lục, tắc 84 , Duy Ma Bất Nhị:
(Văn Thù Sư Lợi (Manjusri) vâng lệnh Đức Phật đi thăm Duy Ma Cật (Vimalakirti) đang nằm bệnh ở Tỳ Da Ly).
Duy Ma Cật hỏi Văn Thù Sư Lợi:
- Thế nào là Bồ tát nhập bất nhị pháp môn?
Văn Thù Sư Lợi:
- Theo ý tôi thì nơi tất cả các pháp, vô ngôn vô thuyết, vô thị vô thức, ly ngôn vấn đáp, đó chính gọi là nhập bất nhị pháp môn.
Rồi Văn Thù Sư Lợi hỏi lại Duy Ma Cật:
- Chúng tôi ai cũng nói cả rồi, giờ xin nhân giả nói thế nào là Bồ tát nhập bất nhị pháp môn.
(Duy Ma Cật im lặng -- Thiền sử gọi đây là sự im lặng sấm sét).
Sư (Tuyết Đậu) nói:
- Duy Ma Cật nói gì vậy?
Lại bảo:
- Khám phá xong rồi.

(2) Ngũ Đăng Hội Nguyên, quyển 3, truyện Thiền Sư Đặng Ẩn Phong:
Sư (Đặng Ẩn Phong) đến Qui Sơn, vào nhà tăng lên đầu phản gỗ ngồi, cổi bỏ y bát. Qui Sơn (Linh Hựu) nghe tin sư thúc tới, sửa soạn oai nghi xuống chào . Sư thấy Qui Sơn, bèn làm bộ nằm xuống . Qui Sơn trở về phương trượng, Sư lại ra đi.
Một khoảng thời gian sau đó, Qui Sơn hỏi thị giả:
- Sư thúc còn đó không?
Thị giả bạch:
- Đã đi rồi.
Qui Sơn :
- Khi đi có nói câu gì không?
Thị giả:
- Chẳng có nói câu nào cả.
Qui Sơn:
- Đừng nói không có câu nào, tiếng kia vang rền như sấm.
(3) Tiếng vỗ của một bàn tay:
Đây là công án Chích Thủ Diệu Thanh rất nổi tiếng của Bạch Ẩn Huệ Hạc (Hakuin Ekaku, 1686-1769), một trong những Thiền Sư lớn của tông Lâm Tế Nhật Bản.
Công án :
Bạch Ẩn Thiền Sư : "Thế nào là tiếng vỗ của một bàn tay ?"
hay :
"Hãy nghe tiếng vỗ của một bàn tay."
Cùng với công án chữ Vô của Triệu Châu, công án này đã được dùng làm phương tiện khai ngộ cho rất nhiều môn đệ Thiền.

Phỏng dịch thơ:

Đêm Tĩnh Lặng

Mây héo, trăng đèn bỏ chốn chơi,
Trước sân, tăng tĩnh tọa quên lời.
Hồn đơn, dế góa âu sầu gọi,
Đồng vắng, mưa mềm lác đác rơi.
Diệu pháp, Duy Ma còn lặng nín,
Thiền sàng, Đặng Ẩn vẫn nằm ngơi.
Tăng bào nửa mảnh vừa lay nhẹ,
Tiếng vỗ một tay dậy đất trời.
Cali, 10/2008

Lời tán lếu của Phi Dã Thiền Sư:
Cô chưởng nan minh, một bàn tay vỗ làm sao kêu, gã họ Trần rõ là vớ vẩn!
Ơ hay, tiếng gì mà ầm ầm như tiếng sấm thế này? Lão tăng mơ ngủ chăng?
Lời bàn ngang của Thiền Sư Không Mật:
Ối dào! Cái lão Phi Dã này, sao lão không chịu khó im đi một tí cho thiên hạ nhờ. Lão cứ ồn ào mãi thế này thì làm sao thiên hạ nghe được tiếng sấm kia cơ chứ?
Khẩu nghiệp, than ôi!