Phi Thạch

Dạo:
Mịt mù vọng tưởng đổi thay,
Sao rơi xuống đất, đá bay lên trời.



Âm Hán Việt:
Phi Thạch
Nhàn tinh mạn mạn tụ hà biên,
Cự thạch phong đầu ỷ nguyệt miên.
Ngư vọng hàn vân, tâm tịch tịch,
Điểu tầm nhược thủy, ảnh phiên phiên.
Đài Sơn nhất lộ, tăng do hoặc,
Thiếu Thất vô môn, sự cánh phiền.
Dạ tận, chiêu hồn chung hốt điểm,
Quần tinh lạc địa, thạch thăng thiên.
Trần Văn Lương

 

Dịch nghĩa:
Đá Bay
Sao nhàn rỗi chầm chậm tụ lại bên bờ sông,
Tảng đá lớn đầu núi dựa vào ánh trăng nằm ngủ.
Cá nhìn mây lạnh, lòng lặng yên,
Chim tìm nước nhược, bóng vùn vụt san sát.
Ngũ Đài Sơn một đường đi, tăng còn mờ mịt, (1)
Động Thiếu Thất không cửa vào, việc càng rắc rối. (2)
Đêm hết, chuông gọi hồn chợt điểm,
Bầy sao rơi xuống đất, tảng đá bay lên trời.

Ghi chú:
(1) Vô Môn Quan, tắc 31: Triệu Châu Khám Bà.
Ông tăng hỏi bà lão:
- Đài Sơn đi đường nào ?
Bà lão nói:
- Đi thẳng.
Ông tăng vừa đi dăm ba bước, bà lão nói:
- Ông tăng này giỏi, cứ thế mà đi.
Sau có ông tăng khác kể lại cho Thiền Sư Triệu Châu. Sư nói:
- Để ta đi khám nghiệm bà lão này cho.
Hôm sau Sư đi, cũng hỏi như vậy, bà lão cũng đáp như vậy.
Sư trở về nói với đại chúng:
- Bà lão Đài Sơn, ta đã vì các ngươi khám nghiệm xong.
(2) Vô Môn Quan
i) Lời Tựa của Vô Môn Huệ Khai:
Phật nói tâm là tông, không cửa là cửa của Pháp. Há không nghe rằng: Từ cửa mà vào không phải là đồ gia bảo, theo duyên mà có thì sẽ rơi vào trước sau thành hoại.
...
Đại đạo vốn không cửa,
Trong ngàn sai có lối,
Thấu qua được cửa này,
Đất trời riêng một mình đi.
 
ii) Tắc 1: Triệu Châu Cẩu Tử.
Ông tăng hỏi Hoà thượng Triệu Châu:
- Con chó có Phật tính không ?
Sư đáp:
- Không (nguyên tác: Vô ).
Lời bình của Vô Môn Huệ Khai:
Tham Thiền phải qua được cửa Tổ, diệu ngộ phải tận cùng đường tâm. Cửa Tổ không thấu, tâm không tuyệt thì khác gì bóng ma nương nhờ ngọn cỏ.
Hãy nói cửa Tổ là gì ? Chỉ một chữ Vô, đó là cửa ngõ của tông môn, do đó gọi là Thiền Tông Vô Môn Quan. Qua được thì sẽ tự mình gặp được Triệu Châu và cùng các Tổ sư đời trước nắm tay cùng đi, giao thiệp thân mật, mắt cùng thấy, tai cùng nghe. Chẳng thú vị lắm sao? Có ai mà chẳng muốn qua được cửa này ?
...
 
Phỏng dịch thơ:

Đá Bay

Ven sông, sao nhóm họp xôn xao,
Đá núi dựa trăng, giấc ngọt ngào.
Cá ngắm mây xa, lòng tịch mịch,
Chim tìm nước nhược, ảnh lao chao.
Đài Sơn trắc trở, không đường đến,
Thiếu Thất chông gai, chẳng lối vào.
Chuông gọi hồn vang, đêm lụn tắt,
Sao sa lầy đất, đá bay cao.
Cali, 7/2007
Lời bàn tào lao của Phi Dã Thiền Sư :
Đá bay lên trời, sao rơi xuống đất, quả có lý này ư? Tuy thế, nếu thấu qua được cửa Tổ thì chuyện đá bay sao rụng hay đá rụng sao bay có gì nhằm nhò? Lúc đó, sao cũng chỉ là sao và đá cũng chỉ là đá.
Nhưng hỡi ơi, Ngũ Đài Sơn đã mấy người đi đến và cửa Thiếu Thất đã mấy kẻ vượt qua! Ơ hay, lão tăng lại mơ ngủ!