Bán Dạ Huy

Dạo:
Gió cuồng tắt ngọn đèn mê,
Nửa đêm nắng ấm chợt về chói chang.



Âm Hán Việt:
Bán Dạ Huy
Lưu tinh cô ảnh nịch giang trung,
Thủy để, tàn đăng ẩn nguyệt cung.
Vân tán, sương hàn, lô tức tức,
Thụ khô, diệp lão, lãng hung hung.
Quang minh Phật điện, tâm do hạt,
Ảm đạm Tăng phòng, nhĩ hốt lung.
Phong khởi, ngư chu đăng hỏa diệt,
Dương huy bán dạ mãn thương khung.
Trần Văn Lương


Dịch nghĩa:
Ánh Mặt Trời Nửa Đêm
Bóng sao sa cô độc chết đuối giữa dòng sông,
Đáy nước, ngọn đèn tàn núp trong cung trăng.
Mây tan, sương lạnh, lau sậy tỉ tê ,
Cây khô, lá già, sóng nước ầm ỹ.
Phật điện sáng choang, tâm vẫn còn mù, (1)
Tăng phòng buồn tối, tai chợt điếc. (2)
Gió nổi, ngọn đèn của chiếc thuyền câu tắt,
Nửa đêm, ánh nắng tràn ngập trời xanh.
Ghi chú:
(1) Bích Nham Lục, tắc 89: Vân Môn Quang Minh.
Vân Môn Đại Sư dạy chúng:
- Ai ai cũng có cái quang minh trong mình. Nhưng lúc nhìn thì lại tối om om chẳng thấy. Vậy cái quang minh của mọi người là cái gì ?
Rồi Sư tự trả lời:
- Kho nhà bếp và cổng tam quan.
Lại nói:
- Việc tốt chẳng bằng không.
Bài tụng của Tuyết Đậu Trùng Hiển (bản dịch của Thiền Sư Thích Mãn Giác):
Tự chiếu sáng một mình,
Vì ngài thông một lối.
Hoa rơi cây không bóng,
Lúc nhìn ai không thấy.
Thấy không thấy,
Cưỡi trâu ngược hề vào Phật điện.
(2) Ngũ Đăng Hội Nguyên, quyển 3:
Sư (Bách Trượng Hoài Hải) đứng hầu thầy (là Mã Tổ Đạo Nhất).
Mã Tổ đưa mắt nhìn cây phất trần ở góc giường.
Sư thưa:
- Là cái dụng này hay khác cái dụng này ?
Mã Tổ nói:
- Ngươi mai sau mở miệng vì người thì như thế nào ?
Sư cầm cây phất trần dựng đứng lên.
Mã Tổ bảo:
- Là cái dụng này hay khác cái dụng này?
Sư đem cây phất trần để lại chỗ cũ.
Mã Tổ uy nghiêm hét lên một tiếng, Sư bị điếc đến 3 ngày.


Phỏng dịch thơ:

Nắng Nửa Đêm

Quạnh quẽ sao rơi chết giữa dòng,
Cung Hằng đáy nước, ánh đèn chong.
Mây tàn, sương lạnh, lau than thở,
Lá úa, cành khô, sóng chập chồng.
Vất vưởng mắt mù quanh Phật điện,
Ngu ngơ tai điếc quẩn Tăng phòng.
Lạnh lùng cơn gió, đèn câu tắt,
Một mảnh trời đêm rực nắng hồng.
Cali, 5/2008
Lời bàn ngang của Phi Dã Thiền Sư :
Nửa đêm mà nắng chói chang. Quả có lý này ư?
Phải chăng khi ngọn đèn kiến giải bị tắt thì mặt trời trí huệ bùng sáng?
Ơ hay, mặt trời lúc nào cũng ở đó, chỉ vì chúng sinh cứ mải mê nhìn theo ngọn đèn. Than ôi!
Đến chỗ này rồi thì lão tăng hoàn toàn mù tịt, đã vừa câm vừa điếc lại còn mù!!!