Bạch Cốt Hành

Dạo:
Đường trần ánh mắt chưa khô,
Ngàn năm xương trắng đáy mồ thở than.



Âm Hán Việt:

Bạch Cốt Hành
Phiêu phiêu nguyệt hãn sái hàn pha,
Lãnh lãnh phần trung bạch cốt ca .
Mạn mạn sầu thanh dao dạ hoa? ,
Thê thê luyến khúc khởi trì ba .
Pháp đường, si hán tầm linh cách,
Thiền điện, hạt tăng tát độc sa .
Tuế tuế niên niên lai hựu khứ,
Miên miên bạch cốt vị thùy ta .
Trần Văn Lương


Dịch nghĩa:

Bài Ca Xương Trắng
Mồ hôi của trăng nhè nhẹ rơi rắc trên sườn núi lạnh,
Lành lạnh trong mồ xương trắng hát .
Chầm chậm tiếng sầu lay ngọn lửa đêm,
Thê thiết khúc nhạc luyến ái làm dậy sóng trong ao .
(Trong) Pháp đường, gã điên tìm linh cốt, (1)
(Trước) Thiền điện, vị tăng mù rải cát độc. (2)
Từng năm từng năm đến lại đi,
Miệt mài xương trắng than thở vì ai .

Ghi chú:
(1) Bích Nham Lục, tắc 55 : Đạo Ngô Bất Đạo
Sau khi thầy là Đạo Ngô thiên hoá, Tiệm Nguyên đến gặp Thạch Sương Khánh Chư (người nối pháp Đạo Ngô) và kể lại chuyện ngày trước (lúc đi viếng tang cùng Đạo Ngô và đối đáp về sinh tử).
Thạch Sương bảo:
- Sống cũng không nói, chết cũng không nói.
Tiệm Nguyên:
- Tại sao không nói?
Thạch Sương:
- Không nói là không nói.
Tiệm Nguyên nghe xong bỗng tỉnh ngộ.
Một ngày kia, Tiệm Nguyên mang một cái xuổng vào Pháp đường, đi từ đông sang tây, từ tây sang đông.
Thạch Sương hỏi:
- Làm gì vậy ?
Tiệm Nguyên:
- Tìm linh cốt tiên sư .
Thạch Sương:
- Ba đào lớp lớp, sóng bạc ngập trời, tìm linh cốt tiên sư cái gì?
Tuyết Đậu phê : Trời xanh! Trời xanh!
Tiệm Nguyên bảo : Thế cho nên cần phải gắng sức .
Thái Nguyên Phù nói : Linh cốt tiên sư vẫn còn đó .

(2) Bích Nham Lục, tắc 41 : Triệu Châu Đại Tử
Công án:
Triệu Châu hỏi Đầu Tử:
- Người chết lớn, khi sống lại thì như thế nào ?
Đầu Tử:
- Không cho phép đi đêm, đợi sáng hãy tới .
Tuyết Đậu tụng:
Hoạt trung hữu nhãn hoàn đồng tử,
Dược kỵ hà tu giám tác gia,
Cổ Phật thượng ngôn tằng vị đáo,
Bất tri thùy giải tán trần sa .

(Nghĩa:
Trong sống mà có mắt thì giống như chết,
Thuốc kỵ làm sao dùng để khám xét người đạt đạo,
Cổ Phật trên lời nói còn chưa đến nơi,
Không biết ai là người ném cát bụi.)

Trích phần Bình của Viên Ngộ :

... Tuyết Đậu bảo: " Không biết ai là người ném cát bụi".
Há chẳng nghe tăng hỏi Trường Khánh: - Thế nào là con mắt chánh pháp? Trường Khánh bảo: - Có lời nguyện không ném cát . Bảo Phúc nói: - Không được ném thêm nữa .
Các lão hoà thượng khắp thiên hạ, ngồi trên bục gỗ, giơ gậy la hét, vung phất trần, lật đổ giường Thiền, hiện thần thông, làm chủ tể, tất cả đều là ném cát bụi . Hãy thử nói xem, thế nào mới thoát được.

Phỏng dịch thơ:

Bài Ca Xương Trắng

Triền núi lạnh trăng sụt sùi lệ nhỏ,
Bộ xương khô đáy mộ cất lời ca .
Điệu u buồn lay đốm lửa xót xa,
Cung tiếc nhớ, trường âm ba não nuột.

Pháp đường vắng, gã si tìm linh cốt,
Bụi vô minh, tăng hốt rải đầy sân.
Tháng năm theo từng số kiếp qua dần,
Xương trắng vẫn vì ai thầm than khóc.
Cali, 6/2006

Lời bàn bá láp của Phi Dã Thiền Sư:
Hỡi ơi! Xương trắng than thở vì ai ? Chẳng phải là vì chính mình ư ?
Thầy cứ rải cát, trò cứ tìm xương thì đến kiếp nào việc lớn mới xong ?
Tuế nguyệt phôi pha, lời ca chưa dứt. Ôi!